Gãy xương mũi là chấn thương vùng mặt xảy ra sau va đập mạnh, tai nạn hoặc té ngã. Nhận biết dấu hiệu gãy xương mũi sớm giúp xử lý kịp thời, tránh biến dạng mũi hoặc ảnh hưởng đến hô hấp.
1. Dấu hiệu gãy xương mũi
Dấu hiệu gãy xương mũi xuất hiện ngay sau khi có va đập mạnh vào vùng mũi. Người bị gãy xương mũi sẽ cảm thấy đau nhức dữ dội, sưng và bầm tím quanh mũi hoặc lan ra vùng mắt, kèm chảy máu mũi. Mũi có thể bị biến dạng, lệch hoặc vẹo sang một bên, đôi khi nghe thấy tiếng “rắc” khi chạm vào.
Ngoài ra, người bệnh có thể bị nghẹt mũi, khó thở do vách ngăn bị lệch hoặc tụ máu. Nếu kèm đau đầu, nôn ói, mất ý thức hoặc đau cổ, có thể gãy xương mũi đi kèm chấn thương đầu và cổ, cần được xử lý y khoa khẩn cấp để tránh biến chứng.
Đau nhức dữ dội khi bị gãy xương mũi
Lưu ý: Nhiều trường hợp ban đầu chỉ sưng nhẹ, không biến dạng rõ, khiến người bệnh chủ quan. Sau vài ngày, sưng giảm thì sống mũi bị lệch hoặc gãy lõm mới lộ rõ, lúc này điều trị chỉnh hình sẽ phức tạp hơn nhiều.
2. Các mức độ gãy xương mũi
Gãy xương mũi chia thành các mức độ như nứt nhẹ, gãy xương di lệch, gãy xương phức tạp và gãy hở, tổn thương nặng vùng mặt.
- Mức độ 1 – Nứt hoặc rạn xương nhẹ: Xương chỉ bị nứt nhỏ, không di lệch nên dáng mũi vẫn gần như bình thường, chỉ hơi sưng hoặc bầm nhẹ quanh mũi. Trường hợp này thường tự hồi phục sau 7–10 ngày nếu được chườm lạnh, nghỉ ngơi và dùng thuốc giảm đau.
- Mức độ 2 – Gãy xương có di lệch nhẹ: Xương mũi bị gãy và lệch nhẹ (dưới 2mm), khiến dáng mũi hơi nghiêng và thở khó một bên. Bác sĩ sẽ nắn chỉnh lại xương trong vòng 7–14 ngày sau chấn thương để tránh xương liền sai vị trí.
- Mức độ 3 – Gãy phức tạp hoặc lệch nhiều: Mũi bị biến dạng rõ rệt, có thể lõm, gập hoặc lệch sang một bên, kèm theo bầm tím lan rộng và đau dữ dội. Người bệnh cần được phẫu thuật chỉnh hình hoặc tái tạo cấu trúc mũi bằng sụn tự thân tại cơ sở chuyên khoa.
- Mức độ 4 – Gãy hở, tổn thương nặng vùng mặt: Xương mũi gãy xuyên ra ngoài, kèm rách da, chảy máu nhiều hoặc nhiễm trùng mô mềm. Đây là tình trạng nguy hiểm, cần được phẫu thuật cấp cứu để làm sạch vết thương, nắn chỉnh và cố định xương kịp thời.
3. Chẩn đoán gãy xương mũi
Thăm khám lâm sàng, chụp X-quang mũi – xoang, chụp CT-Scan 3D vùng mũi – mặt, nội soi mũi là các phương pháp chẩn đoán gãy xương mũi. Chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời giúp tránh tình trạng xương liền sai vị trí, phải phẫu thuật chỉnh hình phức tạp hơn sau này.
- Khám lâm sàng vùng mũi: Bác sĩ sẽ quan sát bằng mắt thường về các dấu hiệu như sưng, bầm, biến dạng sống mũi, tụ máu vách ngăn. Dùng tay nhẹ nhàng sờ nắn để xác định điểm đau, di lệch hoặc tiếng “lạo xạo” xương. Đồng thời, kiểm tra đường thở mũi để đánh giá khả năng thông khí.
- Chụp X-quang mũi – xoang: giúp phát hiện đường gãy, vị trí di lệch. Tuy nhiên, với các vết rạn nhỏ, X-quang có thể không đủ rõ.
- Chụp CT-Scan 3D vùng mũi – mặt: là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán gãy xương mũi hiện nay. CT-Scan cho hình ảnh chi tiết cả xương mũi, vách ngăn, xoang và mô mềm xung quanh, giúp bác sĩ lập kế hoạch điều trị chính xác từng milimet.
- Nội soi mũi: đánh giá niêm mạc, vách ngăn, mức độ chảy máu hoặc tụ máu trong hốc mũi.
Chụp X-quang mũi phát hiện gãy xương mũi
4. Gãy xương mũi điều trị như thế nào?
Điều trị gãy xương mũi cần được thực hiện càng sớm càng tốt, khi xương chưa liền sai vị trí. Điều trị đúng kỹ thuật không chỉ giúp phục hồi chức năng hô hấp mà còn giữ được hình dáng mũi tự nhiên, tránh biến dạng hoặc lệch mũi vĩnh viễn.
- Xử lý cấp cứu ban đầu: Ngay khi bị chấn thương mũi, cần giữ đầu cao và chườm lạnh để giảm sưng, tránh chảy máu. Tuyệt đối không tự nắn hay bóp mũi tại nhà vì có thể khiến xương lệch nặng hơn. Sau đó, nên đến bệnh viện chuyên khoa để chụp CT hoặc X-quang, xác định hướng gãy và được xử lý đúng cách.
- Điều trị nội khoa: Trường hợp xương chỉ bị rạn hoặc nứt nhẹ, bác sĩ sẽ kê thuốc giảm đau, kháng viêm và hướng dẫn chườm lạnh, nghỉ ngơi để xương tự hồi phục. Người bệnh cần tái khám định kỳ để đảm bảo xương liền đúng vị trí và không gây biến dạng mũi.
- Nắn chỉnh xương mũi không phẫu thuật: Nếu xương bị lệch nhẹ, bác sĩ sẽ tiến hành nắn chỉnh bằng tay hoặc dụng cụ chuyên dụng để đưa xương trở lại vị trí ban đầu. Thủ thuật này chỉ kéo dài khoảng 20–30 phút, thực hiện dưới gây tê nhẹ và cố định mũi bằng nẹp trong 7–10 ngày.
- Phẫu thuật chỉnh hình / tái tạo xương mũi: Với các trường hợp gãy nặng, lệch sống hoặc biến dạng cấu trúc, bác sĩ sẽ phẫu thuật để tái tạo lại khung xương mũi. Phẫu thuật được gây mê nhẹ, bóc tách và chỉnh lại khung xương, có thể kết hợp ghép sụn tự thân hoặc cố định bằng nẹp titan.
Dùng thuốc trong trường hợp xương mũi rạn nứt nhẹ
Gãy xương mũi nếu được chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giúp phục hồi dáng mũi tự nhiên, duy trì chức năng hô hấp và hạn chế tối đa biến dạng về sau. Vì vậy, khi có dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được kiểm tra và xử lý đúng cách.
Connect with us
